بن‌مایه‌های اساطیری در فرهنگ زراعی قوم لر

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 کارشناس‌ارشد زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه پیام نور شهرکرد

2 دکتری زبان و ادبیات عرب. استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد پیشوا

3 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی (گرایش ادبیات غنایی). دانشگاه آزاد واحد پیشوا

10.22034/is.2021.711255

چکیده

کشاورزی یکی از کهن‌ترین و بنیادی‌ترین فعالیت‌های زیستی اجتماعی بشر بوده و افزون بر آنکه موجبات گشایش و آسایش معاش او را فراهم می‌آورده، در شکل‌گیری و ظهور پدیده‌های مهم دیگری، از جمله شهرنشینی، دادوستد و بازرگانی نیز تأثیرات بسزایی داشته است. همچنین اهمیت کشت و زرع در باورهای عامه اقوامی که بیشتر از این راه امرار معاش می‌نموده‌اند، چنان بوده که باعث شده در تمام مراحل کشاورزی- کاشت، داشت و برداشت- تعدادی باور و آیین به ‌وجود آید که معمولاً صبغه‌ای اساطیری دارند. این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش‌هاست: فرهنگ زراعی اقوام ایرانی- خاصه قوم لر- با اسطوره‌ها چه ارتباط و نسبت­هایی با یکدیگر دارند؟ نمودهای اساطیری این آیین کدامند و چگونه می­ توان آنها را رمزگردانی کرد؟ نتایج حاصل از این مقاله نشان داده است که ارتباط تنگاتنگی میان فرهنگ زراعی قوم لر و اسطوره‌ها وجود دارد. چنانکه برای نمونه، دو مورد از نمادهای اساطیری این آیین - بُر اِشکستن و آهن بر خرمن زدن - شرح داده شد و این نمودها و نسبت ­ها ارتباط فرهنگ زراعی با اساطیر را روشن ‌ساخته است. روش تحقیق در این مقاله به ‌صورت توصیفی - ‌تحلیلی بوده؛ شیوه گردآوری اطلاعات تحقیق بر پایه منابع کتابخانه‌ای بوده است. البته ذکر این نکته ضرورت دارد که در بخش هایی از متن منبعی برای محتوای ارائه شده بیان نشده به دلیل آنکه برخی مطالب مقاله برای نخستین بار به نگارش در آمده و پیش از آن در هیچ منبعی اشاره‌ای به آنها نشده و حاصل پژوهش‌های میدانی‌ست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

بن‌مایه‌های اساطیری در فرهنگ زراعی قوم لر

نویسندگان [English]

  • مهدی سعیدی 1
  • اشرف چگینی 2
  • احمد محمدی 3
1 کارشناس‌ارشد زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه پیام نور شهرکرد
2 دکتری زبان و ادبیات عرب. استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد پیشوا
3 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی (گرایش ادبیات غنایی). دانشگاه آزاد واحد پیشوا
چکیده [English]

کشاورزی یکی از کهن‌ترین و بنیادی‌ترین فعالیت‌های زیستی اجتماعی بشر بوده و افزون بر آنکه موجبات گشایش و آسایش معاش او را فراهم می‌آورده، در شکل‌گیری و ظهور پدیده‌های مهم دیگری، از جمله شهرنشینی، دادوستد و بازرگانی نیز تأثیرات بسزایی داشته است. همچنین اهمیت کشت و زرع در باورهای عامه اقوامی که بیشتر از این راه امرار معاش می‌نموده‌اند، چنان بوده که باعث شده در تمام مراحل کشاورزی- کاشت، داشت و برداشت- تعدادی باور و آیین به ‌وجود آید که معمولاً صبغه‌ای اساطیری دارند. این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش‌هاست: فرهنگ زراعی اقوام ایرانی- خاصه قوم لر- با اسطوره‌ها چه ارتباط و نسبت­هایی با یکدیگر دارند؟ نمودهای اساطیری این آیین کدامند و چگونه می­ توان آنها را رمزگردانی کرد؟ نتایج حاصل از این مقاله نشان داده است که ارتباط تنگاتنگی میان فرهنگ زراعی قوم لر و اسطوره‌ها وجود دارد. چنانکه برای نمونه، دو مورد از نمادهای اساطیری این آیین - بُر اِشکستن و آهن بر خرمن زدن - شرح داده شد و این نمودها و نسبت ­ها ارتباط فرهنگ زراعی با اساطیر را روشن ‌ساخته است. روش تحقیق در این مقاله به ‌صورت توصیفی - ‌تحلیلی بوده؛ شیوه گردآوری اطلاعات تحقیق بر پایه منابع کتابخانه‌ای بوده است. البته ذکر این نکته ضرورت دارد که در بخش هایی از متن منبعی برای محتوای ارائه شده بیان نشده به دلیل آنکه برخی مطالب مقاله برای نخستین بار به نگارش در آمده و پیش از آن در هیچ منبعی اشاره‌ای به آنها نشده و حاصل پژوهش‌های میدانی‌ست.

کلیدواژه‌ها [English]

  • قوم لر
  • آیین‌های برداشت محصولات
  • اسطوره
  • رمزگردانی